تب دنگی؛ علائم، پیشگیری، درمان و هرآنچه باید بدانید

تب دنگی؛ علائم، پیشگیری، درمان و هرآنچه باید بدانیدپزشكی و سلامتعلمیچهارشنبه ۲۰ تیر ۱۴۰۳ - ۱۴:۱۵مطالعه 8 دقیقهمریم صفدریتبلیغاتتبلیغاتتبلیغاتكارشناسان درباره شیوع تب دنگی در ایران هشدار می‌دهند. بیماری تب دنگی كه درمان خاصی برای آن وجود ندارد، در مواردی می‌تواند خطرناك باشد .

تبلیغاتتب دنگی كه به «تب استخوان‌شكن» نیز معروف است، نوعی بیماری است كه ازطریق پشه منتقل می‌شود و در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان شیوع دارد. تب دنگی خفیف موجب تب شدید و علائم شبیه به آنفلوانزا می‌شود .

شكل شدید تب دنگی كه تب دنگی خونریزی‌دهنده نیز نام دارد، می‌تواند خونریزی شدید، افت ناگهانی فشار خون (شوك) و مرگ را در پی داشته باشد.سالانه درحدود ۴۰۰ میلیون نفر به تب دنگی دچار می‌شوند؛ اما بیشتر آن‌ها (حدود ۸۰ درصد) هیچ علامتی ندارند .

تب دنگی بیشتر در جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریكای لاتین و آفریقا شایع است. اما این بیماری به‌تازگی درحال گسترش‌یافتن به سایر مناطق جهان است. كارشناسان، تغییرات اقلیمی و افزایش میانگین دما را علت اصلی افزایش شیوع تب دنگی عنوان كرده‌اند .

در مناطقی كه تب دنگی شایع است، بهترین راه برای جلوگیری از عفونت، اجتناب از گزیده‌شدن توسط پشه و انجام اقداماتی برای كاهش جمعیت این حشرات است.كپی لینكپشه آئدس عامل انتقال تب دنگیبه گزارش مركز كنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریكا (CDC)، ویروس‌های عامل تب دنگی ازطریق نیش پشه‌های ماده آلوده‌ی جنس آئدس، یعنی آئدس ایجیپتی و آئدس آلبوپیكتوس به انسان‌ها منتقل می‌شوند .

این پشه‌ها همان نوع پشه‌هایی هستند كه ویروس‌های زیكا و  چیكونگونیا  را نیز منتشر می‌كنند. آئدس ایجیپتی بیشترین نقش را در انتشار تب دنگی دارد. در ایران بیشترین فراوانی آئدس در شهر چابهار مشاهده شده است.كپی لینكشیوع تب دنگی در ایراننقشه شیوع تب دنگی در ایران (تا ۲۰ تیر ۱۴۰۳) .

زومیتموارد ابتلا به تب دنگی در ایران به‌تازگی به طور چشم‌گیری افزایش یافته است. نتایج آزمایش ۶۳ نفر از ۲۰۰ نفری كه با علائم شدید تب بالای ۴۰ درجه و استخوان درد به مراكز درمانی مراجعه كرده‌اند، مثبت بوده و نتایج آزمایش سایرین درحال بررسی است .

استان‌های خوزستان، هرمزگان، سیستان‌وبلوچستان، بوشهر، گیلان، مازندران و گلستان درگیر بیماری تب دنگی هستند. كپی لینكعلائم تب دنگیبسیاری از افراد درنتیجه ابتلا به عفونت تب دنگی علامتی را نشان نمی‌دهند. هنگامی كه علائم ظاهر می‌شوند، ممكن است با بیماری‌های دیگر (مانند آنفلوانزا) اشتباه گرفته شود .

علائم معمولا چهار تا ده روز پس از گزیده شدن توسط پشه‌ی آلوده، شروع می‌شود. تب دنگی می‌تواند موجب تب شدید (۴۰ درجه سانتی‌گراد) و هریك از علائم و نشانه‌های زیر شود:سردرددرد عضلات، استخوان‌ها یا مفاصلحالت تهوعاستفراغدرد پشت چشمتورم غددبثورات پوستیاكثر افراد ظرف یك هفته یا بیشتر بهبود می‌یابند .

در برخی موارد، علائم بدتر می‌شود و می‌تواند تهدید‌كننده زندگی باشد. این حالت از بیماری، بیماری دنگی شدید، تب خونریزی‌دهنده دنگی یا سندرم شوك دنگی نامیده می‌شود. از هر ۲۰ نفری كه دچار عفونت می‌شوند، یك نفر پس از اینكه علائم اولیه رو به محو شدن می‌رود، دچار تب دنگی شدید می‌شود .

زومیتتب دنگی شدید زمانی اتفاق می‌افتد كه عروق خونی بیمار آسیب دیده و دچار نشتی می‌شود. در این وضعیت، تعداد سلول‌های تشكیل دهنده لخته (پلاكت‌ها) در گردش خون كاهش پیدا می كند و این امر می‌تواند به شوك، خونریزی داخلی، نارسایی اعضا و حتی مرگ منجر شود .

علائم هشداردهنده تب شدید دنگی معمولا یكی دو روز پس از برطرف‌شدن تب شروع می‌شود و ممكن است شامل موارد زیر باشد:شكم‌درد شدیداستفراغ مداومخونریزی از لثه یا بینیوجود خون در ادرار، مدفوع یا استفراغخونریزی زیر پوست كه ممكن است شبیه كبودی باشدتنفس دشوار یا سریعخستگیتحریك‌پذیری یا بی‌قراریكپی لینكچه زمانی باید به پزشك مراجعه كرد؟پشه آئدس .

اگر در منطقه‌ای زندگی می‌كنید كه تب دنگی در آن رخ می‌دهد یا به این مناطق سفر كرده‌اید و هر یك از علائم هشداردهنده را مشاهده كردید، فورا به پزشك مراجعه كنید. علائم هشداردهنده شامل درد شدید معده، استفراغ، مشكل در تنفس یا وجود خون در بینی، لثه، استفراغ یا مدفوع است (اگر شخصی از مكانی كه ویروس دنگی در آن شایع است بازگردد و پس از ۱۴ روز نشانه‌ها را در خود مشاهده نكند، به ویروس دنگی آلوده نشده است) .

كپی لینكعلت تب دنگی چیست؟تب دنگی توسط یكی از چهار نوع ویروس دنگی ایجاد می‌شود. امكان ابتلا به عفونت تب دنگی براثر معاشرت با فرد آلوده وجود ندارد و همان طور كه قبلا اشاره شد، تب دنگی توسط نیش پشه آئدس منتشر می‌شود .

دو نوع پشه كه اغلب ویروس‌های دنگی را منتشر می‌كنند، هم داخل و هم خارج از اقامتگاه‌های انسانی فراوان هستند. وقتی پشه فرد آلوده به ویروس دنگی را نیش می‌زند، ویروس وارد بدن پشه می‌شود. سپس وقتی پشه آلوده فرد دیگری را نیش می‌زند، ویروس با ورود به گردش خون آن فرد، موجب عفونت می‌شود .

كپی لینكآیا می‌توانید در برابر تب دنگی مصون باشید؟پس از بهبودی از تب دنگی، فرد نسبت به آن نوع ویروسی كه وی را آلوده كرده مصونیت طولانی‌مدت خواهد داشت، اما در برابر سه نوع دیگر ویروس تب دنگی ایمن نخواهد بود؛ بدین معنا كه امكان آلوده‌شدن توسط سه ویروس دیگر در آینده وجود دارد .

اگر برای بار دوم، سوم یا چهارم به تب دنگی مبتلا شوید، خطر ابتلا به فرم شدید تب دنگی افزایش می‌یابد.سیستم ایمنی بدن ابزارهایی دارد كه می‌تواند برای تشخیص عفونت‌ها و بهتر شدن در مبارزه با آن‌ها به‌كار بگیرد .

وقتی بدن شما با ویروس مبارزه می‌كند، به جعبه‌ابزار خود نگاه می‌كند تا متوجه شود كدام ابزار (آنتی‌بادی) می‌تواند آن تهدید خاص را نابود كند.آنتی‌بادی‌ها دربرابر هر مهاجم مضر اختصاصی عمل می‌كنند و مانند كلید با یك قفل مطابقت دارند .

آنتی‌بادی‌ها به هدف خاص خود متصل می‌شوند و سیستم ایمنی آن را از بین می‌برد. وقتی بدن متوجه شد چگونه با آن ویروس خاص مبارزه كند، بعید است كه دیگر آن ویروس بتواند شما را بیمار كند.پس از آلوده‌شدن به یكی از چهار سویه ویروس تب دنگی، در آینده دوباره به آن آلوده نخواهید شد .

اما آنتی‌بادی‌های كه آن سویه خاص را هدف قرار می‌دهند، به‌طور كامل با سویه‌های دیگر ویروس مطابقت ندارند. بنابراین اگر بعداً با سویه دیگری از ویروس مذكور آلوده شدید، ویروس می‌تواند از این سازگاری ناقص برای فریب‌دادن سیستم ایمنی شما (افزایش وابسته به آنتی‌بادی) استفاده كند .

سویه‌های مختلف می‌توانند توسط آنتی‌بادی‌هایی كه علیه سویه اولی كه به آن مبتلا شده‌اید، گرفتار شوند و به درون سلول كشیده شوند، اما به دلایلی كه كاملا مشخص نیست، ویروس از بین نمی‌رود. ویروس وارد سلول‌ها می‌شود و راحت‌تر می‌تواند شما را آلوده كند و موجب بیماری جدی شود .

كپی لینكآیا تب دنگی واگیردار است؟تب دنگی مانند عفونت هایی نظیر آنفلوانزا از فردی به فرد دیگر سرایت نمی‌كند. تنها راه ابتلا به تب دنگی از فرد دیگر، آلوده‌شدن فرد باردار است. اگر باردار باشید و به تب دنگی دچار شوید، می‌توانید طی بارداری یا زایمان آن را به كودك خود منتقل كنید .

كپی لینكعوامل خطر ابتلا به تب دنگی كدام است؟در موارد زیر خطر ابتلا به تب دنگی یا نوع شدیدتر آن بیشتر است:اگر در مناطق گرمسیری ساكن باشید یا به این مناطق سفر كنید. حضور در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری خطر مواجهه با ویروس عامل تب دنگی را افزایش می‌دهد .

در گذشته به تب دنگی مبتلا شده باشید. عفونت گذشته با ویروس تب دنگی خطر ابتلا به علائم شدید را در صورت ابتلای مجدد افزایش می‌دهد.كپی لینكتب دنگی كشنده است؟تب دنگی شدید می‌تواند موجب خونریزی داخلی و آسیب اعضا شود .

فشار خون می‌تواند تا حد خطرناكی كاهش پیدا كند و موجب شوك شود. در برخی موارد، تب دنگی شدید می‌تواند جان فرد مبتلا را بگیرد.كپی لینكتب دنگی چگونه تشخیص داده می‌شود؟تب دنگی با آزمایش خون تشخیص داده می‌شود .

ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی نمونه از خون سیاهرگی را می‌گیرد و برای تشخیص نشانه‌های ویروس دنگی آن را به آزمایشگاه می‌فرستند. آزمایش ممكن است همچنین سویه ویروس را نیز مشخص كند. پزشك می‌تواند از آزمایش خون برای بررسی ویروس‌های دیگری استفاده كند كه موجب علائم مشابه می‌شوند .

كپی لینكتب دنگی چگونه درمان می‌شود؟داروی خاصی برای درمان تب دنگی وجود ندارد. پزشك به بیمار توصیه‌هایی درباره نحوه مدیریت علائم خواهد كرد. توصیه‌های پزشك ممكن است شامل موارد زیر باشد:آب و مایعات فراوان بنوشید تا بدنتان دچار كم‌آبی نشود .

تا حد امكان استراحت كنید.برای تسكین درد خود فقط استامینوفن مصرف كنید. از مصرف ایبوپروفن یا آسپرین پرهیز كنید؛ زیرا می‌توانند خطر خونریزی داخلی را افزایش دهد.كپی لینكچگونه از ابتلا به تب دنگی پیشگیری می‌شود؟واكسندر مناطقی از جهان كه تب دنگی شایع است، یك واكسن تب دنگی (Dengvaxia) برای افراد ۹ تا ۴۵ ساله‌ای كه قبلا حداقل یك بار دچار تب دنگی شده‌اند، تایید شده است .

این واكسن در سه نوبت و در طول ۱۲ ماه تزریق می شود. واكسن تب دنگی فقط برای افرادی تایید شده كه مشخص شده است قبلا دچار تب دنگی شده‌اند. به‌نظر می‌رسد واكسن مذكور در افرادی كه در گذشته دچار تب دنگی نشده‌اند، خطر ابتلا به تب دنگی شدید و بستری‌شدن به‌دلیل ابتلا به این عفونت را در آینده افزایش می‌دهد .

جلوگیری از نیش پشهواكسن به تنهایی ابزار موثری برای كاهش تب دنگی در مناطقی نیست كه این بیماری در آن‌جا شایع است. جلوگیری از نیش پشه و كنترل جمعیت پشه‌ها همچنان روش‌های اصلی برای جلوگیری از شیوع تب دنگی است .

بیشتر بخوانیدآیا این هفت راهكار واقعا از نیش‌زدن پشه‌ها جلوگیری می‌كند؟6 تیر 02مطالعه '2آیا نابودی تمام پشه‌های جهان امكان‌پذیر است؟یك ماه پیشمطالعه '7اگر در منطقه ای زندگی می‌كنید یا به منطقه‌ای سفر می‌كنید كه تب دنگی در آن شایع است، نكات زیرا را رعایت كنید:در خانه‌های دارای تهویه مطبوع یا با در و پنجره توری‌دار بمانید .

پشه‌هایی كه حامل ویروس‌های دنگی هستند، از صبح تا غروب فعالیت بیشتری دارند اما در شب نیز می‌توانند نیش بزنند.لباس محافظ بپوشید. وقتی به مناطق آلوده به پشه می‌روید، لباس‌هایی بپوشید كه به خوبی بدن شما را بپوشانند .

از مواد دافع پشه استفاده كنید. داروی پرمترین را می‌توان روی لباس‌ها، كفش، وسایل سفر و توری خواب استفاده كرد. برای پوست خود از دافع حاوی حداقل ده درصد غلظت تركیب دیت (DEET) استفاده كنید.زیستگاه پشه‌ها را كاهش دهید .

‌ پشه‌هایی كه حامل ویروس دنگی هستند، معمولا در خانه‌ها و اطراف آن‌ها زندگی می‌كنند و در آب‌های راكد تولیدمثل می‌كنند كه می‌تواند در مواردی مانند لاستیك‌های مستعمل خودروها جمع شود. می‌توانید با حذف زیستگاه‌هایی كه پشه‌ها در آن تخم‌گذاری می‌كنند، به كاهش جمعیت پشه‌ها كمك كنید .