نگاهی به فناوری‌های جام‌جهانی 2022 قطر؛ از تشخیص آفساید نیمه‌خودكار تا ...

فناوری تشخیص آفساید نیمه‌خودكار

این فناوری بسیار شبیه به فناوری خط دروازه است، اما به جای ردیابی خط ثابت دروازه، به‌صورت پیوسته بازیكنان را دنبال می‌كند. این سیستم با كمك هوش مصنوعی به داوران بازی اجازه می‌دهد تا در سریع‌ترین زمان ممكن آفسایدها را تشخیص دهند.

فناوری تشخیص آفساید نیمه‌خودكار اندام‌های بازیكنان را ردیابی می‌كند تا در صورتی كه فرد در موقعیت آفساید توپ را دریافت كند، این اتفاق را به اطلاع كمك داور ویدیویی (VAR) برساند. ورزشگاه‌های قطر در زیر سقف‌های خود دوربین‌هایی دارند كه در هر ثانیه 50 بار اطلاعات مربوط به 29 نقطه از بدن هر بازیكن را گردآوری می‌كنند.

این نقاط شامل نوك پا، دست و حتی سر بازیكنان می‌شود. هوش مصنوعی با كمك تصویر دوربین‌ها متوجه می‌شود كه توپ چه زمانی برای بازیكن ارسال شده و او آن لحظه نسبت به بازیكنان حریف در چه موقعیتی قرار داشته است. این سیستم در كسری از ثانیه آفسایدها را تشخیص می‌دهد و اعلان خود را به دست كمك داور ویدیویی می‌رساند. سپس VAR موضوع را بررسی می‌كند و در صورت وقوع آفساید، آن را به داور اطلاع می‌دهد.

فناوری تشخیص آفساید نیمه‌خودكار پارسال به‌طور آزمایشی در جام اعراب و در ماه فوریه امسال در بازی فینال جام باشگاه‌های جهان امتحان شد و موفق عمل كرد. این سیستم همچنین می‌تواند در تشخیص سایر رخدادهای بازی از جمله پنالتی به داوران كمك كند.

توپ متصل به شبكه

توپ رسمی جام جهانی امسال با نام «الرحله» در داخل خود یك حسگر كروی‌شكل دارد كه 500 بار در هر ثانیه اطلاعات خود را به اتاق عملیات ویدیویی می‌فرستد و اجازه شناسایی نقطه دقیق شوت‌شدن را می‌دهد.

توپ متصل به شبكه در همكاری با فناوری تشخیص آفساید نیمه‌خودكار به مسئولان بازی اجازه می‌دهد تا اطمینان یابند كه با در اختیار داشتن موقعیت توپ و بازیكنان می‌توانند در لحظات حساس تصمیم‌گیری‌های درست داشته باشند.

این حسگر با كمك سیستم تعلیقی كه توسط شركت آدیداس ساخته شده، در مركز توپ نگه داشته می‌شود. انرژی آن هم از یك باتری قابل شارژ تأمین می‌شود كه از طریق القا می‌توان آن را شارژ كرد. البته همه توپ‌ها قبل از بازی شارژ می‌شوند تا در حین برگزاری مسابقه نیازی به شارژ مجدد وجود نداشته باشد. آدیداس می‌گوید عمر باتری این حسگر در حالت فعال به شش ساعت و در حالت آماده‌به‌كار به 18 روز می‌رسد.

از دیگر نوآوری‌های توپ جام جهانی 2022 قطر می‌توانیم به پوشش پلی‌اورتان با بافت‌های مایكرو و ماكرو و بدنه بیرونی 20 تكه اشاره كنیم كه اجازه می‌دهد توپ در هوا سریع‌تر حركت كند. طبق اعلام فیفا، الرحله به معنای «سفر» است و این توپ هم سریع‌تر از تمام توپ‌های قبلی در این رقابت‌ها سفر می‌كند. به‌علاوه، گفته شده كه آدیداس این توپ را با چسب و جوهرهای آب‌پایه ساخته تا پیرو اهداف زیست‌محیطی باشد.

فناوری‌های خنك‌كننده

فیفا برای برگزاری جام جهانی در قطر مجبور شد این رقابت‌ها را حدود شش ماه به تعویق بیندازد و بازی‌ها را به جای تابستان در اواخر پاییز برگزار كند تا مشكلات ناشی از گرمای شدید در این كشور گریبان‌گیر بازیكنان و تماشاچیان نشود. با این حال، دمای هوا در قطر همچنان به‌طور میانگین بین 21 تا 26 درجه سلسیوس است.

بنابراین از فناوری‌هایی استفاده شده تا دما پایین آورده شود. ورزشگاه‌ها با كمك انرژی خورشیدی، هوای بیرون را خنك و آن را از طریق شبكه‌هایی در اطراف زمین به داخل ورزشگاه هدایت می‌كنند. مسئولان برگزاری مسابقات می‌گویند ورزشگاه‌ها نقش حایلی در برابر گرمای بیرون را ایفا می‌كنند و هر كدام با حبابی از هوای خنك محافظت می‌شوند.

هوای خنك و تمیز از طریق تكنیك گردش هوا به داخل ورزشگاه‌ها فرستاده و بعد دوباره دریافت، خنك و تصفیه می‌شود تا به داخل زمین برگردند. دكتر «عبدالعزیز عبدالقانی»، استاد دانشگاه قطر كه بیش از یك دهه روی این سیستم‌ها كار كرده، می‌گوید: «ما فقط هوا را خنك نمی‌كنیم، بلكه آن را پاكیزه هم می‌كنیم.»

او می‌گوید هوا برای تماشاچیان هم تصفیه می‌شود: «برای مثال، كسانی كه حساسیت تنفسی دارند، در داخل ورزشگاه‌های ما دچار مشكل نمی‌شوند. ما تمیزترین و خالص‌ترین هوای ممكن را فراهم می‌كنیم.» این فناوری در هفت مورد از هشت ورزشگاه قطر برای جام جهانی به كار گرفته شده است. ورزشگاه هشتم با نام ورزشگاه 974 از سیستم تهویه طبیعی هوا بهره می‌برد.

ورزشگاهی با قابلیت جداسازی برای جام جهانی 2022 قطر

ورزشگاه 974 اولین استادیوم موقت در تاریخ جام جهانی است. این ورزشگاه از 974 كانتینر باربری بازیافتی از جنس فولاد ضدزنگ ساخته شده كه پس از پایان رقابت‌ها از هم جدا خواهند شد. ورزشگاه 974 كه توسط شركت معماری اسپانیایی Fenwick Iribarren ساخته شده، اولین الهامات خود را از قطعات لگو گرفته است.

كل این بنا به‌نحوی ساخته شده كه می‌تواند جدا شده و دوباره در محل دیگری احداث یا در ابعاد كوچك‌تر ساخته شود. ورزشگاه 974 میزبان هفت بازی خواهد بود كه شش‌تای آنها در دور بازی‌های گروهی و یكی در دور حذفی برگزار می‌شود.

اتاق‌هایی با نمای زمین بازی

فیفا همچنین برای فراهم‌سازی بستر تماشای مسابقات توسط همه مخاطبان، در سه ورزشگاه اتاق‌هایی را تدارك دیده كه تجربه متفاوتی از بازی‌ها را رقم می‌زنند. این اتاق‌ها مخصوص افراد مبتلا به اوتیسم و سایر اختلال‌های عصبی است كه نمی‌توانند فضای شلوغ سكوها را تحمل كنند. این افراد در عوض می‌توانند با آرامش بیشتری از داخل این اتاق‌ها به تماشای بازی‌ها بپردازند.

این اتاق‌ها دارای تجهیزات مختلفی از جمله فیبرهای اپتیكی، چراغ‌های LED، نورافكن‌های تعاملی، هدفون‌های حذف نویز و اسباب‌بازی‌های ضداسترس هستند. «خالد السویدی» كه یكی از مسئولان قطری برگزاری رقابت‌هاست، می‌گوید: «درك می‌كنیم كه جمعیت‌های بزرگ و پرسروصدا ممكن است برای برخی از طرفداران قابل تحمل نباشند. به نظرمان مهم است كه چنین اتاق‌هایی برای كودكان و جوانان وجود داشته باشد تا آنها هم بتوانند در یك محیط امن و آرام از بازی‌ها لذت ببرند.»

شارژر گوشی با برق خورشیدی

در اطراف ورزشگاه‌های جام جهانی دستگاه‌هایی به‌نام ElPalm وجود دارند كه ظاهری شبیه درختان نخل دارند. این سایه‌بان‌ها از نور خورشید برق تولید می‌كنند و به مسافران اجازه می‌دهند تا گوشی‌های خود را با سیم یا بدون سیم شارژ كنند.

دستگاه‌های ElPalm در ساعات شب ضمن نمایش تبلیغات، از طریق مه‌پاشی به خنك‌سازی افراد كمك می‌كنند و دارای دوربین‌های نظارتی و بلندگو هستند.

دوربین‌ها و الگوریتم‌ها

مراكز فرمان و كنترل در قطر با استفاده از بیش از 15 هزار دوربین حركات تماشاچیان را زیر نظر خواهند داشت. این دوربین‌ها در هر هشت ورزشگاه نصب شده‌اند. افزون بر این، در استادیوم لوسیل كه گنجایش 80 هزار نفر را دارد و بازی فینال در آن برگزار خواهد شد، قرار است از فناوری تشخیص چهره استفاده شود.

مقامات برگزاری مسابقات با كمك الگوریتم‌های هوش مصنوعی از ازدحام جمعیت در نقاط خاص ورزشگاه‌ها جلوگیری می‌كنند تا اتفاقی مثل فاجعه مرگ 130 نفر در ورزشگاهی در اندونزی رقم نخورد. این سیستم با كمك الگوریتم‌های مختلف حركت افراد را پیش‌بینی خواهد كرد و آنها را به ورودی‌ها و خروجی‌های خلوت‌تر هدایت می‌كند.

دستشویی‌های هوشمند در جام جهانی 2022 قطر

قطر مدعی است كه همه ورزشگاه‌های جام جهانی دستشویی‌هایی با قابلیت‌های هوشمند دارند تا به صرفه‌جویی در مصرف آب كمك كنند. در دستشویی‌های مردانه توالت‌هایی برای ادرار قرار داده شده كه از آب استفاده نمی‌كنند و در عوض ادرار را با ماده‌ای بر پایه نفت از بین می‌برند.

به‌علاوه، شیرهای آب حسگرهای قطع خودكار دارند تا آب بیهوده هدر نرود. این شیرها همچنین به آب خروجی هوا اضافه می‌كنند تا حجم آب مصرفی كاهش یابد.

اتوبوس‌های برقی

قطر به‌طور ویژه برای جام جهانی 741 اتوبوس برقی با تولید كربن پایین را از شركت چینی Yutong خریداری كرده است. این ناوگان اتوبوسی تماشاچیان را به هشت ورزشگاه رقابت‌ها می‌برد كه البته فاصله جغرافیایی نسبتاً كمی با یكدیگر دارند.

پس از پایان رقابت‌ها، «مواصلات»، شركت حمل‌ونقل عمومی قطر به استفاده از این اتوبوس‌های برقی ادامه خواهد داد تا در مسیر حركت به سمت حمل‌ونقل سبز در این كشور قدم بردارد.

پیش‌بینی قهرمان جام جهانی 2022 قطر

موسسه الن تورینگ بریتانیا الگوریتمی ساخته‌اند تا قهرمان این رقابت‌ها را پیش‌بینی كنند. آنها با كمك مجموعه داده‌های گیت‌هاب اطلاعات تمام بازی‌های ملی از سال 1872 به بعد را گردآوری كرده و آن را به الگوریتم‌های خود داده‌اند. البته وزن بازی‌های اخیر در رقابت‌های جام جهانی در احتساب داده‌های ورودی بیشتر بوده است.

در نهایت این مدل حدود 100 هزار بار اجرا شده و بیشترین شانس قهرمانی با 25 درصد متعلق به برزیل بوده است. بلژیك با 18 درصد در رتبه دوم و آرژانتین با 15 درصد سومین شانس قهرمانی در جام جهانی 2022 قطر معرفی شده‌اند.