اتفاقی كه دنیا را تكان داد/ پیامك ۳۰ ساله شد

اولین پیامك یا اس‌ام‌اس، سوم دسامبر سال ۱۹۹۲ با عبارت "كریسمس مبارك" ارسال شد. ظاهرا ایده استفاده از پیامك نخستین بار در آلمان در سال ۱۹۸۵ اجرا شد و فریدهلم هیلبرند، مدیر سرویس پستی از ظرفیت مازاد شبكه موبایل برای ارسال و دریافت متون كوتاه استفاده كرده بود. اما این نیل پاپ‌ورث، طراح نرم افزار بریتانیایی بود كه هفت سال بعد نخستین اس‌ام‌اس شناخته شده در سطح جهانی را از رایانه خود به تلفن همراه ریچارد جارویس، مدیر ودافون، ارسال كرد كه حاوی پیام تبریك سال نو بود.

سرویس جدید ۱۵ ماه بعد در نمایشگاه رایانه ۱۹۹۴ سبیت (CeBIT) در هانوفر، به صورت تجاری راه اندازی شد. هزینه آن از نظر استاندارد امروزی اندك و ۳۹ پفنینگ بود اما با معرفی یورو، قیمت هر اس‌ام‌اس، ۱۹ سنت شد. البته فراهم كنندگان خدمات برای جلب مشتری، قیمت‌ها را پایین برده و پنج تا شش سنت پیشنهاد كردند.

خدمات پیامكی به سرعت به منبع بزرگ درآمدزایی برای صنعت مخابرات تبدیل شد و در سال ۱۹۹۸ شمار پیامهای ارسال شده در آلمان از مرز یك میلیارد گذشت و در سال ۲۰۱۲ به ۶۰ میلیارد پیامك رسید. رونق پیامك، سود كلانی به جیب فراهم كنندگان خدمات مخابراتی سرازیر كرد و شیوه ارتباط جوانان را متحول ساخت. به دلیل محدودیت كاراكتر پیامك، اقتصاد زبانی جدیدی ایجاد شد كه بسیاری از آنها به عنوان زبان خاص در شبكه های اجتماعی باقی مانده‌اند.

نوشتن پیامك در روزهای نخست عمر این سرویس در مقایسه با قابلیتهایی كه تلفنهای هوشمند امروزی دارند، بسیار دشوار بود چرا كه گوشی‌ها صفحه كلید كامل حروف را نداشتند.

پیامك با ظهور خدمات پیام رسانی اینترنتی كه رایگان هستند، دیگر درآمدهای میلیاردی برای اپراتورها ندارد و اپلیكیشن‌های پیام‌رسان مانند واتس‌اپ، تلگرام، وایبر یا وایبر با رمزنگاری، از پیامهای كاربران حمایت می‌كنند.

این روزها همه مردم از پیامك برای ارتباطات خصوصی یا كاری استفاده نمی‌كنند. با این حال، همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد. استفاده از پیامك در اپلیكیشنهایی مانند خدمات بانكی آنلاین، از این خدمات پشتیبانی كرده است.

بر اساس گزارش وب سایت استار، اپراتورهای شبكه اكنون آرسی‌اس (خدمات ارتباطی غنی) را به عنوان جانشین اس‌ام‌اس عرضه می‌كنند كه قابلیت رمزنگاری دارد اما این سرویس نتوانسته است چندان در سطح‌بین المللی فراگیر شود زیرا آرسی‌اس تنها در پلتفرم اندروید گوگل حمایت می‌شود و اپل در آیفون سرویس iMessage را به عنوان جانشین اس‌ام‌اس معرفی كرده كه با آرسی‌اس سازگار نیست.

سابقه پیامك در ایران

استفاده از خدمات پیام كوتاه در ایران برای نخستین بار در سال ۱۳۸۱ مورد بهره‌برداری قرار گرفت. از این سال به بعد استفاده از پیام كوتاه به‌ تدریج در بین كاربران ایرانی تلفن همراه فراگیر شد.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۸۶، واژه پیامك را به‌ عنوان جایگزین اس‌ام‌اس برگزید.