محرومیت از خواب: چالشی مرگبار كه سلامت جسم و روان را تهدید می‌كند

محرومیت از خواب: چالشی مرگبار كه سلامت جسم و روان را تهدید می‌كندپزشكی و سلامتعلمیچهارشنبه ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ - ۲۳:۴۵مطالعه 3 دقیقهغزل امیریتبلیغاتتبلیغاتتبلیغاتكمبود خواب می‌تواند سلامت فرد را به خطر بیاندازد و حتی كشنده باشد .

برای داشتن زندگی سالم، بهتر است بهداشت خواب را رعایت كنید و خواب كافی داشته باشید.تبلیغاتبیشتر ما با احساس كسالت و خواب‌آلودگی پس از یك شب بی‌خوابی آشنا هستیم. اما برخی كاربران شبكه‌های اجتماعی، پا را فراتر گذاشته و در چالشی به نام «چالش بی‌خوابی» شركت كرده‌اند .

در چالش بی‌خوابی، یوتیوبر ۱۹ ساله‌ای به نام «نورم» تلاش خود برای ثبت ركورد جهانی بی‌خوابی را به صورت زنده به نمایش گذاشت. پس از نمایش ۲۵۰ ساعت بی‌خوابی، تماشاگران نسبت به سلامت نورم ابراز نگرانی كردند، اما او در نهایت ركورد بی‌خوابی‌اش را به ۲۶۴ ساعت و ۲۴ دقیقه رساند .

اقدام نورم به مسدودیت حساب‌های او در یوتیوب و پلتفرم كیك منجر شد. اما او با وجود ادعایش مبنی‌بر شكستن ركورد جهانی بی‌خوابی، نتوانست ركورد رابرت مك‌دانلد را كه در سال ۱۹۸۶ به ثبت رسید، بشكند. مك‌دانلد ۴۵۳ ساعت (تقریباً ۱۹ روز) بیدار مانده بود .

در سال ۱۹۹۷، گینس به دلایل سلامتی از ثبت ركورد طولانی‌ترین مدت زمان بی‌خوابی دست كشید و این تصمیم، كار درستی بود. بی‌خوابی طولانی مدت می‌تواند بسیار خطرناك باشد.متخصصان می‌گویند بزرگسالان باید به طور منظم، بیش از هفت ساعت در شب بخوابند .

ناتوانی مزمن در خواب كافی، افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند افسردگی، دیابت، چاقی، حمله قلبی، فشار خون بالا و سكته را به همراه دارد. خواب بخشی مهم از برنامه‌ی روزانه ماست، زیرا فرصتی را فراهم می‌كند تا سیستم‌های مختلف بدن استراحت كنند و به ترمیم و بازسازی خود بپردازند .

خواب منظم فرصت استراحت، ترمیم و بازسازی را برای بدن فراهم می‌كنددر سه مرحله‌ی اول خواب، دستگاه عصبی پاراسمپاتیك كه وظیفه‌ی استراحت و گوارش را بر عهده دارد، كنترل بدن را در دست می‌گیرد و ضربان قلب و فشار خون را كاهش می‌دهد .

در مرحله‌ی آخر كه «خواب با حركت سریع چشم» (REM) نامیده می‌شود، میزان فعالیت قلب افزایش می‌یابد و چشم‌ها حركت می‌كنند. این مرحله برای عملكردهای شناختی مانند خلاقیت، یادگیری و حافظه حیاتی است. مصرف الكل یا كافئین پیش از خواب، می‌تواند این چرخه از خواب را مختل كند .

محرومیت از خواب یا كمبود خواب، می‌تواند حاد یا مزمن باشد. محرومیت حاد ممكن است در یك یا دو روز رخ دهد. اگرچه ممكن است به نظر برسد كه این زمان كوتاه است، ۲۴ ساعت محرومیت از خواب می‌تواند به نقص عملكردی بیشتری نسبت به رانندگی با مصرف مقدار كمی بیشتر از حد مجاز الكل، منجر شود .

علائم محرومیت از خواب حاد، شامل پف‌كردن یا تیرگی زیر چشم، تحریك‌پذیری، زوال شناختی، مه مغزی و افزایش میل به خوردن غذا است.در دومین روز بدون خواب، علائم شدت بیشتری پیدا می‌كنند و به همراه كاهش بیشتر توانایی‌های شناختی، تغییرات رفتاری نیز دیده می‌شود .

نیاز بدن به خواب قوی‌تر می‌شود و ممكن است به «خواب لحظه‌ای» منجر شود، یعنی چرت‌های غیرارادی از فرط خستگی كه حدود ۳۰ ثانیه طول می‌كشند.همچنین، نیاز بدن به غذا افزایش می‌یابد و با واكنش‌های عصبی و عضله‌ای مانند التهاب سیستمیك و كاهش پاسخ ایمنی، ما را بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌ها قرار می‌دهد .

در سومین دوره‌ی ۲۴ ساعته‌ی محرومیت از خواب، میل شدید به خوابیدن دیده می‌شود. همچنین، تعداد و مدت زمان خواب‌های لحظه‌ای نیز بیشتر می‌شود. در این دوره، احتمال از خودبیگانگی و مسخ شدید، احساس جدایی از واقعیت و توهم نیز افزایش می‌یابد .

در روز چهارم محرومیت از خواب، وخامت تمامی علائم شدت می‌گیرد و فرد به روان‌پریشی ناشی از كمبود خواب دچار می‌شود، توانایی تفسیر واقعیت را از دست می‌دهد و با اشتیاق بسیار شدیدی به خواب مواجه می‌شود.بیشتر بخوانیدتا چه مدت می‌توان بدون خواب زنده ماند؟22 فروردین 02مطالعه '4قهوه یا چرت كوتاه می‌تواند كم‌خوابی را جبران كند؟8 شهریور 02مطالعه '4آیا كمبود خواب با خوابیدن بیشتر در آخر هفته جبران می‌شود؟2 مهر 02مطالعه '4بهبودی پس از گذراندن دوره‌های محرومیت از خواب، برای هر فرد متفاوت است .

برخی با یك بار خواب خوب شبانه بهبود می‌یابند، اما برای برخی دیگر این روند ممكن است روزها یا هفته‌ها طول بكشد.با این حال، مطالعات نشان می‌دهند كه خواب جبرانی اغلب نمی‌تواند تغییرات سوخت‌و‌سازی ناشی از كمبود خواب را معكوس كند؛ تغییراتی مانند افزایش وزن و كاهش حساسیت به انسولین كه حتی در دوره‌های نسبتاً كوتاه محرومیت از خواب نیز دیده می‌شوند .

افرادی كه در شیفت شب كار می‌كنند، ممكن است به طور مداوم دچار محرومیت از خواب باشند. كاركنان شیفت شب به طور معمول حدود یك تا چهار ساعت كمتر از افرادی كه در ساعات روز كار می‌كنند، می‌خوابند و این امر می‌تواند خطر مرگ زودرس آن‌ها را افزایش دهد .

در واقع، بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند كه كمبود خواب با افزایش خطر مرگ همراه است، اما خواب بیش‌از‌حد نیز افزایش خطر مرگ را به دنبال دارد.بهترین راه برای حفظ سلامتی، دوری از چالش‌های خطرناك شبكه‌های اجتماعی و رعایت بهداشت خواب، یعنی هفت تا نه ساعت خواب باكیفیت در شب است .