لاشه تایتانیك رو به زوال است؛ سرنوشت نمادین‌ترین كشتی غرق‌شده چه خواهد بود؟
لاشه تایتانیك رو به زوال است؛ سرنوشت نمادین‌ترین كشتی غرق‌شده چه خواهد بود؟انرژی و محیط زیستعلمیجمعه ۳۰ شهریور ۱۴۰۳ - ۱۷:۰۰مطالعه 10 دقیقهسارا ارجمندتبلیغاتتبلیغاتتبلیغاتلاشه كشتی تایتانیك، علائم واضحی از فروپاشی را از خود نشان داده است؛ اما سرنوشت نهایی این كشتی چه خواهد شد؟تبلیغاتكشتی آر ام اس تایتانیك بیش از ۱۱۲ سال را در تاریكی كامل بستر اقیانوس گذرانده است .
این كشتی كه طول آن به ۲۶۹ متر می‌رسید، ۱۲ آوریل ۱۹۱۲ در شبی سرد و بدون ماه غرق شد و لاشه‌ی آن تا عمق ۳٫۸ كیلومتری بستر پر از گل و لای اقیانوس نفوذ كردند. تایتانیك هنگام غرق شدن حامل بیش از ۱۵۰۰ مسافر و خدمه بود .
جدای از بازدید‌های گاه‌وبیگاه زیردریایی‌ها و مأموریت‌های نجات كه اشیای كوچك را به سطح می‌آورند، لاشه تایتانیك بدون مزاحمت فرآیند پیوسته و آرام تجزیه را می‌گذراند. تصاویر اكتشافی به‌دست‌آمده از آخرین مأموریت اكتشافی لاشه‌ی تایتانیك در فاصله‌ی ۶۴۰ كیلومتر از جنوب شرق ساحل نیوفاندلند، آثار این زوال را نشان می‌دهند .
تصاویر كمان تایتانیك همراه با نرده‌های متمایزش كه در تاریكی می‌درخشند، از زمان كشف لاشه كشتی در سال ۱۹۸۵ به تصاویری نمادین تبدیل شدند. با این‌حال اسكن‌های لاشه تایتانیك در سال ۲۰۲۲، نشانه‌هایی از خم‌شدن و شكستگی نرده‌ها را نشان میدهد و در جدیدترین بازدید كشتی در سال ۲۰۲۴، بخش قابل توجهی از نرده‌ها از بین رفته‌اند .
شواهد یادشده نشان می‌دهند چگونه محیط خشن اعماق اقیانوس می‌تواند بقایای معروف‌ترین كشتی جهان را از هم‌بپاشاند. فشار اقیانوس و جریان‌های آبی بر بستر اقیانوس و باكتری‌های آهن‌خوار عامل فروپاشی چنین سازه‌ای هستند .
همچنین تایتانیك تأثیری چشمگیر بر زیستگاه اقیانوسی اطراف خود دارد. ویدئوی زیر نشان میدهد كه چگونه بخش بزرگی از نرده‌ها از لاشه‌ی تایتانیك حذف شده است..h_iframe-aparat_embed_frame{position:relative;}.h_iframe-aparat_embed_frame .
ratio{display:block;width:100%;height:auto;}.h_iframe-aparat_embed_frame iframe{position:absolute;top:0;left:0;width:100%;height:100%;}كپی لینكتحت فشاربخش‌های جلو و عقب تایتانیك در حین غرق شدن از یكدیگر جدا شدند و در فاصله‌ی ۶۰۰ متری از یكدیگر در بستر دریا سقوط كردند .
بخش عقب كشتی به صورت عمود به پائین غرق شد، در حالی كه بخش جلوی كشتی به تدریج به داخل دریا سقوط كرد.از فاصله‌ی بیش از دو كیلومتر پشت عقب كشتی تا آن سوی جلوی كشتی، مجموعه‌ای از دارایی‌ها، اسباب و وسایل، اسباب و لوازم منزل، زغال سنگ و بخش‌های مختلف كشتی قرار گرفته‌اند كه با غرق شدن تایتانیك پراكنده شدند .
بخش زیادی از آثار خرابی در عقب كشتی دیده می‌شوند، در حالی كه قسمت جلوی كشتی تقریبا دست‌نخورده باقی مانده است؛ زیرا با برخورد تایتانیك به كوه یخ، بخشی پرچ‌شده از بدنه‌ی كشتی پاره شد و باعث شد ۴۳ هزار تن آب به داخل كمان كشتی سرازیر شود .
وقتی بخش عقب كشتی جدا شد، بخش‌هایی از آن هنوز مملو از هوا بودند. همان‌طور كه بخش عقب به سمت كف دریا سقوط می‌كرد، فشار به‌سرعت رو به افزایش آب باعث شد كه سازه‌ی اطراف آن حفره‌های هوا دچار درون‌پاشی شود و فلزات، مجسمه‌ها، بطری‌های شامپاین و دارایی‌های مسافران را پراكنده كند .
در بستر دریا، تایتانیك فشار آب نزدیك به ۴۰ مگاپاسكال را تحمل می‌كند كه ۳۹۰ برابر بیشتر از فشار سطح است. با این‌حال هیچ چاه هوایی در كشتی باقی نمانده است و انفجارهای فاجعه‌بار بعید هستند.با ضعیف شدن سازه‌های فلزی بر اثر خوردگی، عرشه‌های تایتانیك درحال فروپاشی هستند .
در عوض وزن كشتی تایتانیك نقشی عمده در زوال آن ایفا می‌كند. از آنجا كه نزدیك به ۵۲ هزار تن فولاد در بستر اقیانوس قرار گرفته است، نیرویی پیچشی در بدنه‌ی كشتی ایجاد می‌شود كه كشتی را از هم می‌پاشد. درطول مأموریت‌های زیردریایی، ترك‌ها و درزهای عظیمی در صفحات فولادی بدنه‌ی كشتی گزارش شد و بخش‌های عرشه هم به سمت داخل در حال فروپاشی هستند .
گرهارد سیفرت، باستان‌شناس دریایی آب‌های عمیق و سرپرست مأموریت اكتشافی لاشه‌ی تایتانیك در سال ۲۰۲۲ می‌گوید:شكل نمادین لاشه كشتی تایتانیك به تدریج و سال‌به سال تغییر می‌كند و این تغییر قطعا به سود این كشتی نخواهد بود .
سقوط بخشی از نرده‌ها كه در سال ۲۰۲۲ هنگام مأموریت ماژلان سر جای خود بودند یا فروپاشی سقف دستشویی كاپیتان در سال‌ها قبل، نمونه‌هایی از این زوال به شمار می‌روند.به گفته‌ی سیفرت، خوردگی به تدریج باعث ضعیف‌شدن سازه‌ی كشتی می‌شود زیرا صفحات فولادی، میله‌ها و دیگر عناصر باربر كشتی، نازك‌تر می‌شوند .
كپی لینكبلعیده شده توسط باكتری‌هاتایتانیك هم مانند هر سازه آهنی و فولادی دیگری در حال زنگ‌زدن است؛ اما در عمق ۳٫۸ كیلومتری از آب دریا، فرآیندهای درگیر با فرآیندهای روی زمین متفاوت هستند. روی زمین اكسیژن و آب باعث ایجاد واكنش شیمیایی و تولید آهن اكسید می‌شود؛ درحالی‌كه در تایتانیك بخش زیادی از زنگ‌زدگی و فساد حاصل فعالیت باكتری‌ها است .
لاشه كشتی با یك زیست‌لایه پوشیده شده است؛ پتویی زنده از باكتری‌ها، قارچ‌های دریایی و دیگر میكروب‌ها كه از خود لاشه تغذیه می‌كنند. در ابتدا مواد آلی مثل اسباب و لوازم خانه، بالشت‌ها، حوله‌ها و مبلمان منبعی غنی از مواد خوراكی را برای میكروب‌ها در عمق اقیانوس فراهم می‌كردند .
با گذشت زمان، دیگر میكروب‌های شدیدتردوست، شاید از زیر كف دریا یا از چاه‌های گرمایی دوردست وارد عمل می‌شوند. باكتری‌های متنوع كه باعث اكسید شدن آهن داخل كشتی می‌شوند، همراه با دیگر باكتری‌های تولید‌كننده‌ی اسید، از سطوح فلزی تغذیه می‌كنند .
دیگر باكتری‌های مصرف‌كننده‌ی زنگ آهن نیز روی لاشه تكثیر می‌شوند.بازدیدكنندگان لاشه تایتانیك مشاهده كردند كه این كشتی پر از ذرات زنگ‌زده یا ساختارهایی قندیل‌مانند است كه از این سازه به شكل فلزهای اكسیدشده آویزان شده‌اند .
درون این قندیل‌ها مجموعه‌ای از موجودات زنده‌ی كوچك با یكدیگر زندگی و رقابت می‌كنند. وقتی دانشمندان یكی از این قندیل‌های زنگ‌زده را در سال ۱۹۹۱ در طول یك مأموریت اكتشافی شكستند، توانستند آن را درون یك محفظه‌ی عایق به سطح بیاورند .
قندیل‌های زنگ‌آهن اكوسیستم پیچیده‌ای از آهن اكسید و میكروب‌هایی هستند كه هر دو آهن را می‌خورند، اما در عین حال خود زنگ‌زدگی‌ها را نیز مصرف می‌كنندیكی از میكروب‌هایی كه پژوهشگرها كشف كردند گونه‌ای باكتری كاملا جدید برای جامعه‌ی علمی بود .
باكتری Halomonas titanicae حامل ژن‌هایی است كه امكان تجزیه‌ی آهن را فراهم می‌كنند. باكتری‌های كاهنده‌ی سولفور هم در بخش‌های خالی از اكسیژن مثل شكاف‌های میكروسكوپی كه به دلیل تاب‌برداشتن سازه به وجود آمدند، نفوذ كرده بودند .
این باكتری‌ها سولفور تولید می‌كنند كه در آب دریا به سولفوریك اسید تبدیل می‌شود و با تحلیل بخش فلزی كشتی، باعث انتشار آهن برای مصرف میكروب‌های دیگر می‌شود.به باور دانشمندان، قسمت عقب كشتی دارای سطح بالاتری از آسیب است؛ به‌طوری كه با سقوط كشتی، این قسمت ۴۰ سال سریع‌تر از كمان كشتی تخریب شد .
آنتونی الخوری، میكروبیولوژیست در كالج شرق فلوریدا كه با جیمز كامرون، كارگردان كانادایی فیلم تایتانیك برای درك تأثیر میكروب‌ها بر تجزیه‌ی تایتانیك همكاری داشته، می‌گوید به نظر می‌رسد بخش عقب كشتی از زمان نابودی در حال ذوب‌شدن در بستر دریا است بااین‌حال موتورهای پیستونی، پاشنه‌ی ناو، سكان و پروانه‌ها دست‌نخورده‌تر باقی مانده‌اند، بنابراین حداقل چیزی قابل تشخیص را می‌توان پیدا كرد .
چوب‌های بخش اسپا در تایتانیك به شكل عجیبی حفظ شده‌اندیكی از ویژگی‌های عجیبی كه جیمز كامرون در حمام تركی در طول مأموریت اكتشافی سال ۲۰۰۵ كشف شد، شكل‌گیری ریشه پیچك‌هایی از زنگ‌آهن بود كه این كارگردان آن‌ها را گل‌های زنگ‌زده نامید .
او با استفاده از یك وسیله‌ی كنترل از راه دور متوجه شد كه چوب‌كاری‌های ساج و ماهون در بخش اسپا به شكل عجیبی حفظ شده‌اند؛ زیرا حمام‌های داخل كشتی عمیق و خالی از اكسیژن بودند. این محیط بی‌اكسیژن مانع از ورود باكتری‌های و میكروب‌های تخریب‌كننده‌ی چوب به این بخش شده است .
در عوض، حمام‌ها از زائده‌های شاخه‌دار و عجیبی از زنگ‌زدگی پر شده بودند كه تا ۱٫۵ متر از كف حمام بالا آمده بودند. به نظر می‌رسید این گل‌های زنگ‌زده همه در یك جهت قرار دارند و تابع خطوط ژئومغناطیسی هستند .
الخوری، كامرون و دیگر همكارانش سرنخ‌هایی را پیدا كردند كه نشان می‌داد این گل‌ها به دلیل تجمع باكتری‌های تولید زنگ‌زدگی و باكتری‌های منگنتوتاكتیك كه روی لاشه زندگی می‌كنند، به وجود می‌آیند. این میكروب‌های غیرعادی دربردارنده‌ی نانوكریستال‌های آهن هستند كه به آن‌ها امكان می‌دهند با میدان‌های مغناطیسی تراز شوند .
این تجمع‌های باكتری با خوردن فولاد تایتانیك، ردپایی از زنگ‌زدگی را به جا می‌گذارند كه به صورت عمودی در راستای خطوط میدان مغناطیسی زمین شكوفا می‌شود.زنگ آهن حاصل از تجزیه‌ی آهن‌آلات در بستر دریای اطراف تایتانیك گسترش یافته‌اند، اما اشیای برنجی و برنزی همچنان دست‌نخورده باقی مانده‌اندكپی لینكغذای آهنی بزرگمقدار زیاد فلز غنی از آهن كه تایتانیك در بستر دریا منتشر كرده، باعث ایجاد اكوسیستمی عجیب در اطراف این كشتی شده است .
با پیشرفت پوسیدگی، ذرات آهن در آب‌های مجاور حل می‌شوند و اعماق اقیانوس را مملو از مواد غذایی كمیاب اما حیاتی می‌كنند. به گفته‌ی الخوری:گرچه آهن به‌طوركلی رایج‌ترین عنصر روی زمین است، آهن حل‌شده یكی از كمیاب‌ترین مواد غذایی در اقیانوس‌ها به شمار می‌رود كه موفقیت بسیاری از اكوسیستم‌های آبی را محدود می‌كند .
لوله‌های آتشفشانی گرمابی اغلب اوقات یكی از منابع كلیدی آهن در اعماق دریا به شمار می‌روند و می‌توانند مجموعه‌ی گسترده‌ای از حیات دریایی را پشتیبانی كنند كه در آن‌ها باكتری‌ها نقش مهمی در تولید آهن موجود برای آبزیان دیگر ایفا می‌كنند .
لاشه تایتانیك درست مانند یك واحه‌ی آهنی بزرگ در بستر دریا عمل می‌كند. یك برآمدگی آهنی بزرگ كه زمانی یكی از مجلل‌ترین كشتی‌های مسافربری دنیا بود. این واحه مواد غذایی مطلوب را فراهم می‌كند و به تپه‌ای در اعماق اقیانوس تبدیل می‌شود كه خانه‌ی ستاره‌های دریایی، شقایق‌های دریایی، اسفنج‌های شیشه‌ای، مرجان‌های كف‌زی و خیارهای دریایی و البته مجموعه‌ای از كلونی‌های باكتریایی آهنی است .
الخوری و گروهش متوجه شدند باكتری‌های مرتبط با آهن تنها از آهن موجود در تایتانیك تغذیه نمی‌كنند، بلكه می‌توانند به‌جای اكسیژن از این آهن تنفس كنند. چنین اكوسیستمی دور از خورشید بسیار حائز اهمیت است و معانی نهفته‌ای برای موجودات سخت‌زیست احتمالی در قمر اروپای سیاره مشتری و دیگر اقیانوس‌های كیهانی فرازمینی خواهد داشت .
آهن تایتانیك بر بستر دریا هم تأثیر گذاشته است. جریان‌های زنگ آهن از لاشه كشتی با سرعت ۱۰ سانتی‌متر در سال در حال گسترش هستند و تا ۱۵ سانتی‌متر در رسوب‌ها نفوذ می‌كنند. این جریان‌های آهنی به‌ویژه در اطراف بدنه‌ی عقب كشتی متراكم شده‌اند .
به‌طوركلی، بر اساس تخمین دانشمندان، تایتانیك نزدیك به ۰٫۱۳ تا ۰٫۲ تن آهن را روزانه به دلیل شكل‌گیری زنگ آهن‌ها از دست میدهد. با چنین سرعتی برخی تخمین می‌زنند كه آهن داخل بخش جلوی كشتی به طور كامل طی ۲۸۰ الی ۴۲۰ سال در دریا حل شود .
مقدار زیادی فولاد برای ساخت بدنه‌ی تایتانیك به كار رفته بود و به این ترتیب آن را به منبعی غنی از مواد غذایی در بستر اقیانوس تبدیل می‌كند.كپی لینكجریان‌های بستر دریاعلاوه بر دلایل یادشده، عوامل دیگری هم می‌توانند سرعت نابودی لاشه تایتانیك را افزایش دهند .
همان‌طور كه جریان‌های سطحی دریا می‌توانند قایق‌ها و شناگرها را جابه‌جا كنند، اعماق اقیانوس هم مملو از جریان‌های زیرآبی است. گرچه جریان‌های اعماق اقیانوس به اندازه‌ی جریان‌های سطحی قدرتمند نیستند، مقدار زیادی آب را جابه‌جا می‌كنند .
جریان‌های زیردریایی ممكن است به واسطه‌ی آب‌های سطحی كه بر ستون آبی زیرین خود تأثیر می‌گذارند، یا جزر و مدهای اعماق آب یا تفاوت در چگالی آب بر اثر دما و میزان شوری ایجاد شوند كه به آن‌ها جریان‌های دماشوری می‌گویند .
رویدادهای نادری مثل طوفان‌های دریایی كه به جریان‌های گردابی سطحی مربوط هستند نیز می‌توانند باعث ایجاد جریان‌های قدرتمند و متناوبی شوند كه مواد را در بستر دریا جارو می‌كنند.پژوهش‌های مربوط به الگوهای رسوبی بستر دریا در اطراف تایتانیك و همچنین حركت ماهیان مركب در اطراف لاشه كشتی، دیدگاه‌هایی را درباره‌ی ضربه‌ی جریان‌های دریایی بر بدنه‌ی كشتی فراهم می‌كنند .
بخشی از خرابه‌های تایتانیك در نزدیكی بخشی از بستر دریا قرار دارد كه تحت تأثیر جریانی از آب‌های سرد به سمت جنوب موسوم به جریان عمقی مرز غربی قرار دارد. این جریان زیرین باعث ایجاد تل‌های رونده، نوسان‌ها و الگوهای روبان‌مانند در رسوب‌ها و گل و لای می‌شود .
بخش زیادی از آرایش‌هایی كه پژوهشگرها در بستر دریا دیدند به جریان‌های نسبتا ضعیف تا متوسط وابسته‌اند.بیشتر بخوانید:چه می‌شد اگر كشتی تایتانیك هرگز غرق نمی‌شد؟15 اسفند 02مطالعه '7چرا تا به حال بقایای انسان‌ها در كشتی تایتانیك پیدا نشده است؟16 دی 02مطالعه '2نوسان‌های شنی در راستای لبه‌ی شرقی میدان آوار تایتانیك هم نشان‌دهنده‌ی یك جریان رو به پائین غربی هستند، در حالی كه در محل اصلی لاشه كشتی روندهایی از جریان‌های شمال غرب به جنوب غرب دیده می‌شوند كه دلیل آن می‌تواند تأثیر قطعه‌های بزرگ‌تر خرابه‌های تایتانیك بر مسیر آن‌ها باشد .
در اطراف بخش جنوبی جلوی كشتی، به نظر می‌رسد جریان‌های متغیری وجود دارد كه شامل جریان‌های شمال شرق، شمال غرب و جنوب غرب است.گرچه هیچ‌كدام از جریان‌های یادشده بسیار قوی نیستند، باز هم می‌توانند باعث فروپاشی كشتی شوند .
سیفرت می‌گوید، حتی جریان‌هایی كه توسط زیردریایی‌ها ایجاد می‌شوند می‌توانند به فروپاشی سازه‌ها بینجامند. گرچه می‌توانند برخی زنگ‌زدگی‌ها را از بین ببرند كه فرسایش این بخش‌ها را به تأخیر می‌اندازند.همچنین ممكن است جریان‌ها، لاشه تایتانیك را پیش از آنكه فرصت تجزیه داشته باشند در رسوب‌ها دفن كنند؛ اما پیش از آن، برخی بخش‌های نمادین كشتی ممكن است ناپدید شوند .
درست مثل خرابی اخیری كه باعث از بین رفتن بخشی از نرده‌ها شد؛ همان‌جایی كه جك و رز، شخصیت‌های معروف فیلم تایتانیك ۱۹۹۷ به كارگردانی جیمز كامرون روی آن ایستاده بودند.به گفته‌ی الخوری، برخی بخش‌های نمادین تایتانیك مثل پلكان بزرگ، اتاق ماركونی، بخش افسرها در حوالی سال ۲۱۰۰ ناپدید خواهند شد و فرود زیردریایی در اطراف تایتانیك را دشوارتر می‌سازند .
همچنین بخش‌های فولادی نازك‌تر مثل نرده‌ها و بخش‌های عرشه روی عرشه‌ی قایق‌ها زودتر ناپدید خواهد شد؛ اما حتی باوجوداین سرعت فروپاشی، لاشه تایتانیك برای ناپدید شدن كامل به چند قرن زمان نیاز دارد.بخش‌های بزرگ فولاد كه در رسوب‌ها دفن شده‌اند نیز در برابر بدترین خرابی‌ها و میكروب‌های فلزخوار محافظت می‌شوند و می‌توانند صدها سال دوام بیاورند .
بااین‌حال سرنوشت نهایی معروف‌ترین كشتی جهان چه خواهد بود؟ لاشه‌ای از اكسید آهن در بستر دریا كه مزین به كاشی‌ها، توالت‌ها و اتصالات برنجی است.همچنین به گفته‌ی الخوری، اشیایی مثل ظروف چینی، كاشی‌های رنگارنگ حمام‌های تركی كه از سیلیكای پخته‌شده ساخته شده‌اند، تقریبا برای همیشه دوام خواهند آورد .
منبع : https://www.zoomit.ir/energy-environment/426841-titanic-wreckage-decompose/